Kiedy warto wykonać pierwsze badanie słuchu u dziecka?

Wczesne badanie słuchu dziecka odgrywa kluczową rolę w jego dalszym rozwoju – wpływa nie tylko na naukę mowy, ale również na zdolności społeczne i funkcjonowanie emocjonalne. Pierwsze badanie słuchu odbywa się zwykle już w szpitalu, jednak warto mieć na uwadze, że wynik tego badania nie zawsze wystarcza. Regularne monitorowanie słuchu i znajomość czynników ryzyka mogą pomóc rodzicom zadbać o ten istotny aspekt zdrowia dziecka.

Badanie przesiewowe słuchu u noworodków – standardowy

początek diagnostyki

Badanie przesiewowe słuchu wykonuje się u noworodków w większości szpitali, często w pierwszych dniach po urodzeniu. Jest to szybkie, bezbolesne badanie, które ocenia odpowiedź ucha na dźwięki przy pomocy specjalistycznego sprzętu. Wynik pozytywny (czyli „przeszedł”) oznacza, że nie wykryto problemów, jednak nie jest to gwarancja, że słuch dziecka nie będzie wymagał dalszego monitorowania.

Wynik negatywny („nie przeszedł”) lub niejednoznaczny wymaga dalszej diagnostyki. To nie musi oznaczać trwałego uszkodzenia słuchu – czasami wynik zakłóca np. płyn w uchu. lub hałas szpitalny. Warto pamiętać, że jeśli dziecko płacze podczas badania, wynik również będzie negatywny. W takich przypadkach zleca się dodatkowe badania w kolejnych tygodniach - najlepiej w miejscu, gdzie będzie zachowana całkowita cisza, a dziecko będzie czuło się bezpiecznie i będzie przestrzeń do tego żeby dziecko mogło nawet usnąć lub przytulic się do rodzica.

Czynniki ryzyka – kiedy warto ponownie zbadać słuch dziecka?

Nawet jeśli wynik przesiewowy był pozytywny, warto obserwować dziecko, szczególnie jeśli istnieją czynniki ryzyka, które mogą wpływać na jego słuch.

Do takich czynników należą:

1. Przebyte infekcje ucha środkowego – częste zapalenia uszu mogą negatywnie wpływać na słuch, zwłaszcza jeśli występują wielokrotnie i prowadzą do gromadzenia się płynu w uchu.

2. Historia rodzinna zaburzeń słuchu – jeżeli w rodzinie występują przypadki wrodzonych problemów ze słuchem, warto regularnie badać słuch dziecka.

3. Przedwczesny poród lub niska masa urodzeniowa – wcześniactwo i niska waga mogą zwiększać ryzyko wystąpienia zaburzeń słuchu.

4. Narażenie na hałas lub infekcje w czasie ciąży – niektóre wirusy i bakterie, np. wirus cytomegalii (CMV) czy różyczka, mogą wpłynąć na rozwój słuchu dziecka.

5. Przyjmowanie ototoksycznych leków – niektóre leki stosowane w okresie niemowlęcym mogą uszkodzić słuch.

   
   

W przypadku wystąpienia tych czynników, zaleca się powtórne badanie słuchu w odpowiednim czasie – najlepiej po konsultacji z lekarzem pediatrą lub audiologiem.

Badania słuchu dla starszych dzieci

Oprócz badań przesiewowych warto co jakiś czas badać słuch dziecka również na dalszych etapach jego rozwoju, zwłaszcza jeśli rodzice lub opiekunowie zauważą niepokojące sygnały.

Symptomy mogące wskazywać na problemy ze słuchem u starszych dzieci to m.in.:

• brak reakcji na dźwięki otoczenia lub wołanie,

• opóźnienie w rozwoju mowy,

• trudności z rozumieniem poleceń,

• niskie wyniki w nauce związane z trudnościami w słyszeniu.

  
  

W takich przypadkach warto zgłosić się do specjalisty – najczęściej do audiologa, który może zaproponować odpowiednie badania diagnostyczne, jak audiometria tonalna czy tympanometria, aby sprawdzić, czy słuch dziecka funkcjonuje prawidłowo. Często specjaliści logopedzi, terapeuci SI lub pedagodzy, również mogą zasugerować sprawdzenie słuchu, w tym przypadku warto oprócz badań podstawowych, takich jak audiometria tonalna i impedancyjna, sprawdzić przetwarzanie mowy - w tym celu można wykonać badanie audiometrii słownej oraz sprawdzenie progu dyskomfortu słuchowego, tzw. "nadwrażliwości słuchowej" (UCL).

Opcje badań i wsparcia dla dzieci z zaburzeniami słuchu

Jeśli badania wykażą problemy ze słuchem, współczesna audiologia oferuje wiele rozwiązań. Aparaty słuchowe, implanty ślimakowe czy terapie słuchowe pozwalają wielu dzieciom rozwijać się prawidłowo, pomimo trudności. Kluczowe jest jednak wczesne wykrycie problemu i dostosowanie odpowiedniego wsparcia.

Warto pamiętać, że dbanie o słuch dziecka jest tak samo ważne jak regularne kontrole wzroku czy zębów. Zwracając uwagę na czynniki ryzyka i obserwując rozwój dziecka, można wcześnie

zareagować i zapewnić mu optymalne warunki do rozwoju.

---

Autor: Adrianna Biłowicka